એક રાજ્યમાં એક રાજા પોતાની ન્યાયપ્રિયતા માટે પ્રખ્યાત હતો. એક વાર તેની પાસે ન્યાય માટે એક જટિલ કેસ આવ્યો. કેસ એક ભિખારીનો હતો. ઘટના એવી હતી કે ભિખારીને રસ્તામાં એક બટવો પડેલો મળ્યો જેમાં સો સોનામહોરોહતી તે તેને સરકારી વિભાગમાં જમા કરાવવા જવા લાગ્યો, પરંતુ રસ્તામાં તેને એક સોદાગર મળ્યો જેણે તેને કહ્યું કે બટવો તેનો છે અને તે તેની પ્રામાણિકતા માટે તેને અડધી સોનામહોરો આપશે. ભિખારીએ બટવો એ સોદાગરને સોંપી દીધો. પરંતુ પૈસા મળતાં જ સોદાગરની નિયત બગડી. તેવા જ ભાવ સાથે તેણે ભિખારીને કહ્યું, “અરે ! આમાં તો બસો સોનામહોરો હતી, તે અડધી રાખી લીધી છે.”
ભિખારી પ્રામાણિક હતો. તે ખોટો આરોપ સ્વીકારી ન શક્યો. એટલેતે ન્યાય માગવા રાજદરબાર પહોંચ્યો. વાત સાંભળતાં જ રાજા સમજી ગયો કે સોદાગર અપ્રામાણિક છે. તે બોલ્યો. “સોદાગર ! ભિખારી આ બટવો સરકારી ખજાનામાં જમા કરાવવા જઈ રહ્યો હતો, તેનાથી એ નક્કી છે કે તે પૈસા રાખવા માગતો નથી. તું કહે છે કે તારા બટવામાં બસો સોનામહોરો હતી અને આમાંથી તો સો નીકળી છે તો તેનો મતલબ કે આ બટવો તારો નથી અને ભિખારીને જે બટવો મળ્યો છે તે કોઈ બીજાનો છે. ભિખારીને મળેલા બટવામાંથી અડધો ભાગ રાજકોષમાં જમા કરાવવામાં આવે અને અડધો ભાગ તેને પુરસ્કાર રૂપે આપી દેવામાં આવે. જ્યાં સુધી તારા બટવાનો પ્રશ્ન છે તો તે જ્યારે મળશે ત્યારે તને આપવામાં આવશે.”
લાલચુ સોદાગર હાથ ઘસતો રહી ગયો, કારણ કે બટવો તેનો જ હતો પણ વધારે મેળવવાની લાલચમાં તે પોતાની જ દોલત ગુમાવી બેઠો.
Follow this link to join my WhatsApp group: https://chat.whatsapp.com/JMH2pRAWc941UbLAIu75m6
